-
Nieśwież 12.02.202012.02.2020Skąd pochodzi nazwa miejscowości Nieśwież?
-
odmiana nazwisk francuskich19.05.201319.05.2013Dlaczego nazwisko Chamfort odmienia się inaczej niż Barthes? W przypadkach zależnych pierwsze nazwisko „odzyskuje” niemą końcówkę, czyli piszemy: Chamfortowi (wym. [chamfortowi]), natomiast w przypadku drugiego nazwiska: Barthes’owi (wym. [bartowi]). Skąd ta różnica, skoro w mianowniku oba nazwiska kończą się niewymawianą spółgłoską? Czy nie należałoby pisać: Barthesowi (wym. [bartesowi])?
-
około22.12.201122.12.2011Szanowni Państwo,
czy zawsze należy rezygnować z około, kiedy następuje po nim rzeczownik w innym przypadku niż dopełniacz (i niedający się postawić w dopełniaczu) – nawet wtedy, gdy tekst jest specjalistyczny? Teksty specjalistyczne są z reguły rozbudowane, a dodatkowe używanie terminu mniej więcej wydłuża je jeszcze bardziej:) Czy w tym względzie można pójść za uzusem i przejrzystością tekstu?
Dziękuję i pozdrawiam,
Elżbieta
-
pług i dług31.03.201531.03.2015Szanowni Państwo,
ostatnio w mojej rodzinie powrócił problem odmiany słowa pług. Ku naszemu zaskoczeniu, dopełniacz to pługa, mimo że, jak myśleliśmy, słowo to będzie się odmieniać podobnie jak dług czy złóg, czyli odpowiednio długu i złogu. Skąd ta różnica? Czy decydująca jest tu (bez)dźwięczność pierwszej głoski w każdym z wyrazów?
Z góry dziękuję za odpowiedź,
Bartek -
Pochodzenie oboczności wśród męskich form odmiany liczebników dwa, trzy, cztery oraz męskoosobowych form liczebników (w ogólności).
12.03.202112.03.2021W połączeniach liczebnik-rzeczownik, rzeczownik ma niekiedy niestandardową odmianę. Wszystkie liczebniki oprócz „dwa”, „trzy”, „cztery” (oraz 22, 23, 24 itd.) zachowują się w mianowniku i bierniku nieco jak rzeczowniki – poprzedzają rzeczowniki w dopełniaczu. Tymczasem, gdy po liczebniku występuje rzeczownik rodzaju męskoosobowego, charakter rzeczownika przyjmują również liczebniki „dwa”, „trzy”, „cztery” (dwóch mężczyzn; w mianowniku – opcjonalnie dwaj mężczyźni). Skąd taka niekonsekwencja?
-
Prowansja, ale: prowansalski 1.02.20191.02.2019Dzień dobry,
proszę o wyjaśnienie, skąd wziął się przymiotnik prowansalski. Skoro kraina nazywa się Prowansja, to czy przymiotnik nie powinien brzmieć prowansjański?
Pozdrawiam
Szymon Kościów
-
przy poniedziałku
19.02.202319.02.2023Od kilku lat w sieci pojawiają się wpisy, w których używane jest wyrażenie „przy poniedziałku” lub innym dniu tygodnia. Skąd ono pochodzi i czy jest poprawne?
-
Przy sobocie
6.04.20216.04.2021Szanowni Państwo,
ostatnio coraz częściej spotykam się z formą przy środzie, przy weekendzie, ale też np. przy chorobie czy przy przerwie. Brzmi to dla mnie jak jakiś regionalizm, lecz zewsząd docierają do mnie podobne zwroty i zaczęłam się zastanawiać, czy to ja jestem niezaznajomiona z inną poprawną wersją, czy też rozpowszechniła się forma niepoprawna. Jeśli to drugie – czy wiadomo, skąd się to wzięło i z jakiego regionu pochodzi?
Z poważaniem,
-
retro17.06.200717.06.2007Dzień dobry,
w przeczytanej ostatnio książce dotyczącej stylistyki retro znalazłam interesujący fragment wyjaśniający pochodzenie tego terminu – w języku angielskim wywodzi się on pośrednio z terminologii lotów kosmicznych, skąd trafił do mowy potocznej. Zastanawiam się, kiedy ten termin pojawił się w języku polskim w taki znaczeniu, w jakim używamy go dziś. Czy wcześniej również związany był ściśle z nauką i występował jedynie jako przedrostek?
Dziękuję i pozdrawiam,
Olga Drenda -
Rozrywka 23.12.201623.12.2016Szanowni Państwo,
zastanawia mnie pochodzenie słowa rozrywka. Czy dobrze przypuszczam, że najpierw był czasownik rozrywać się w znaczeniu 'relaksować się'? Jeśli tak, to czy wiadomo, skąd i kiedy pojawiło się to znaczenie?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik